Mụn là một tình trạng da liễu cực kỳ phổ biến, 1 trong 8 căn bệnh thường gặp nhất trên toàn thế giới.Thuốc trị mụn trứng cá ra đời, chính là cứu cánh của vô số người đang bị mụn ám ảnh.Tuy nhiên, với số lượng có thể lên tới hàng nghìn, chắc không phải ai cũng nắm được những kiến thức liên quan.

I. Thuốc bôi trị mụn trứng cá

Các thuốc trị mụn trứng cá dạng bôi ngoài rất đa dạng, với nhiều dạng thành phần và cơ chế tác dụng phong phú. 

1. Retinoid

Retinoids dùng ngoài là phương pháp điều trị mụn cực kỳ phổ biến và hiệu quả. Đây là một nhóm thuốc có nguồn gốc từ vitamin A tổng hợp, bao gồm tretinoin và tazarotene. Adapalene chính xác hơn là một hợp chất gần giống retinoid. Nhưng vì nó hoạt động theo cùng một cách nên cũng được phân vào nhóm retinoid tại chỗ.

Retinoids đẩy nhanh sự tái tạo tế bào da, giữ cho lỗ chân lông của bạn không còn tắc nghẽn và ngăn ngừa mụn trứng cá. Bên cạnh đó, hoạt chất còn có tác dụng chống lão hóa, giảm nếp nhăn hữu hiệu.  

Tác dụng phụ của retinoids dùng ngoài là gây kích ứng tại chỗ và tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời của da. Do vậy, bạn nên sử dụng thuốc vào buổi tối, khoảng ba lần một tuần rồi tăng dần lên hàng ngày khi da đã quen. Lưu ý, không bôi tretinoin cùng lúc với benzoyl peroxide.

2. Kháng sinh bôi ngoài

Thuốc kháng sinh dùng tại chỗ phổ biến nhất là clindamycin và erythromycin. Cơ chế tác động nhờ khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây mụn điển hình Propionibacterium acnes. Ngoài ra, nó cũng xử lý tình trạng viêm đỏ và hạn chế bít tắc tại nang lông. 

Ngày nay, các kháng sinh bôi ngoài không còn được sử dụng thường xuyên như trước nữa vì nguy cơ góp phần tạo ra vi khuẩn kháng thuốc, cũng như các tác dụng không mong muốn có thể gặp. 

3. Acid azelaic và acid salicylic

Axit azelaic được sản xuất bởi một loại nấm men. Nó có đặc tính kháng khuẩn tốt. Với phụ nữ mang thai và khi cho con bú, đây là một lựa chọn điều trị an toàn. Mẩn đỏ và kích ứng da nhẹ có thể gặp phải khi sử dụng.

Thuộc nhóm beta hydroxy acid (BHA) nổi tiếng, acid salicylic có mặt trong thành phần của nhiều sản phẩm trị mụn đình đám. Vì tan được trong dầu, acid salicylic thẩm thấu sâu xuống tận cùng của lỗ chân lông, dọn dẹp các tế bào chết đọng lại hoặc phần dầu thừa, làm thông thoáng nang lông và loại trừ mụn trứng cá. 

4. Dapson

Dapson là một hoạt chất kháng khuẩn tổng hợp có gốc sunfon. Sử dụng dạng gel 5% hai lần mỗi ngày của dapsone được khuyên dùng cho trường hợp mụn viêm. 

II. Thuốc uống trị mụn trứng cá

1. Kháng sinh trị mụn trứng cá 

Đối với mụn trứng cá từ trung bình đến nặng, bác sĩ có thể sẽ kê đơn kháng sinh đường uống để giảm vi khuẩn. Thông thường, lựa chọn đầu tiên để điều trị mụn trứng cá là nhóm tetracycline (minocycline, doxycycline) hoặc macrolid (erythromycin, azithromycin). Với những đối tượng  không thể dùng tetracyclin như phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 8 tuổi, có thể đổi sang phương án dùng nhóm macrolid.

Kháng sinh đường uống nên được sử dụng trong thời gian ngắn nhất có thể để hạn chế tình trạng kháng kháng sinh. Các chuyên gia khuyến cáo, nên kết hợp chúng với các loại thuốc trị mụn khác như benzoyl peroxide, để giảm nguy cơ kháng thuốc. 

Các tác dụng phụ nghiêm trọng do sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá khá hiếm gặp. Vậy nhưng, người dùng cần cảnh giác với khả năng bị sạm da, cháy nắng do thuốc làm tăng độ nhạy cảm của da trước tia tử ngoại của ánh sáng mặt trời.

2. Isotretinoin

Isotretinoin là dẫn xuất của vitamin A, được kê cho những người bị mụn trứng cá vừa hoặc nặng mà các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả. Thuốc hoạt động bằng cách thu nhỏ các tuyến bã nhờn, hạn chế tình trạng tắc nghẽn trong nang lông, giảm thiểu hình thành nhân mụn. 

Thường mất 4 đến 5 tháng để việc điều trị bằng isotretinoin có hiệu quả. Khoảng thời gian này còn tùy thuộc vào đáp ứng điều trị của da và các tác dụng phụ có thể xảy ra. 

Nguy cơ tiềm ẩn của isotretinoin đường uống bao gồm bệnh viêm ruột, trầm cảm và dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Tất cả những đối tượng sử dụng isotretinoin phải tham gia vào chương trình quản lý rủi ro được FDA chấp thuận. 

III. Thuốc nội tiết trị mụn trứng cá

Thay đổi nội tiết là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến mụn trứng cá. Giai đoạn dậy thì và những thời kỳ mang thai hay kinh nguyệt ở phụ nữ là lúc mà mụn nội tiết hay xuất nhất. Các nốt mụn này có xu hướng nổi lên nhiều ở vùng xương hàm và hai bên má. 

Androgen, một nhóm hormon bao gồm testosterone, kích thích da sản xuất bã nhờn. Thông thường, buồng trứng và tuyến thượng thận của phụ nữ chỉ sản xuất một lượng androgen thấp. Lượng androgen tăng lên dẫn đến sự dư thừa bã nhờn trên da. Chất nhờn dư thừa này làm tắc nghẽn lỗ chân lông, đồng thời là thức ăn nuôi dưỡng cho vi khuẩn gây mụn. 

Mụn nội tiết thể nặng không thể điều trị triệt để nếu chỉ sử dụng các phương pháp loại trừ mụn thông thường như vệ sinh da sạch hay dùng các sản phẩm diệt khuẩn. Lúc này, các nang mụn thường nằm sâu dưới da và rất khó để tác động đến. Vì thế, những biện pháp cân bằng hormone đã được sử dụng, dưới dạng thuốc tránh thai hoặc thuốc kháng androgen. 

1. Thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai dạng uống trị mụn trứng cá bằng cơ chế ngăn chặn lượng androgen gia tăng đột biến, giữ cho tuyến bã nhờn không sản xuất quá nhiều dầu và làm tắc nghẽn lỗ chân lông. 

Các thuốc trong nhóm này đều là sự kết hợp của estrogen và progesterone. Trên thực tế, chỉ sử dụng đơn lẻ progesterone càng khiến tình trạng mụn càng trở nên tồi tệ hơn. 

Thuốc tránh thai được sử dụng cho mụn trứng cá đều chứa một lượng nhỏ ethinyl estradiol – một estrogen tổng hợp, cùng progesterone dưới dạng norgestimate, norethindrone hoặc drospirenone. Các nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt lớn giữa ba hoạt chất này về mức độ tác dụng trên nốt mụn. 

2. Thuốc kháng androgen

Như đã đề cập ở trên, androgen đóng một vai trò quan trọng trong sự hình thành của mụn. Thuốc kháng androgen hoạt động bằng cách ngăn chặn tác động của nội tiết tố androgen. Chúng liên kết với các protein được gọi là thụ thể androgen, khiến nội tiết tố này không thể gắn vào được và không thực hiện được chức năng sinh lý của nó. 

Spironolactone (biệt dược Aldactone) là một loại kháng androgen đã được sử dụng trong từ hơn 30 năm trước để điều trị mụn trứng cá nội tiết và chứng rậm lông. Ngoài ra, chỉ định chính của spironolactone còn bao gồm tác dụng hạ huyết áp, lợi tiểu. 

IV. Thuốc đông y trị mụn trứng cá 

Mụn trứng cá hay mụn nhọt, theo quan điểm y học cổ truyền, được gọi là phấn thích. Bệnh thể hiện trên hệ thống bì phu tấu lý, nhưng lại có mối quan hệ chặt chẽ với các phủ tạng. Căn nguyên chủ yếu đến từ tình trạng hỏa bốc lên gây ra, hoặc do khí huyết khó lưu thông tạo nên. 

1. Bài thuốc bắc, thuốc nam trị mụn trứng cá

Trị mụn trứng cá do âm hư: Dùng 16g mạch môn, 12g trạch tả, 20g thục địa, cùng ngưu tất, đan bì, hoài sơn, bạch linh mỗi loại 12g. Sắc với 5 bát nước và chia đều thành 3 lần uống/ngày.

Khí huyết hư gây mụn: Lấy 12g mỗi loại của hoàng kỳ, thục địa, đương quy, đẳng sâm, bạch truật; thêm xuyên khung 8g, hồng hoa 6g, quế nhục và cam thảo 4g cùng 03 quả táo đỏ. Sắc lấy 3 bát nước thuốc, uống hết trong ngày.

Bài thuốc dân gian trị mụn do dương vượng: Cho huyền sâm, bồ công anh, chi tử, hoàng cầm mỗi loại 12g; cùng 16g hồng hoa, 22g kinh giới cùng 4g hoàng liên, táo đỏ và cam thảo. Cách sắc thuốc và sử dụng tương tự như trên. 

2. Cây thuốc trị mụn trứng cá

Sử dụng các loại thảo dược để trị mụn cũng là một xu hướng cực kỳ được ưa chuộng trong giới làm đẹp. Các cây thuốc đang dần khẳng định được vị trí của mình, nhờ tác dụng giảm mụn tuyệt vời, lại an toàn và lành tính. 

2.1 Củ nghệ trị mụn trứng cá

Thành phần có công đầu trong việc đưa nghệ lên top những cây thuốc trị mụn hiệu quả nhất không thể không nhắc đến curcumin. Hàng chục nghìn nghiên cứu đăng tải trên Thư viện Y khoa Hoa Kỳ là khẳng định về tác dụng chống viêm, diệt khuẩn mạnh mẽ của nghệ và curcumin. 

Bột nghệ trị mụn nhọt bằng cách loại bỏ lượng dầu thừa trên da, ngăn chặn vấn đề bít tắc của da, đồng thời xóa bỏ vi khuẩn gây mụn. Hơn nữa, curcumin kích hoạt quá trình chữa lành và tái tạo da, hỗ trợ xóa mờ các vết thâm sẹo mất thẩm mỹ mụn để lại. 

2.2. Rau má

Rau má là một nguyên liệu trị mụn dễ tìm, lại có giá thành cực tiết kiệm. Thế nhưng, hiệu quả của rau má trên da lại không thua gì các sản phẩm trị mụn đắt tiền!

Rau má có tính hàn, vị đắng, quy vào các can, thận và tỳ. Rau má có khả năng thanh nhiệt, tiêu thũng, tán ứ, giải độc. Cây thuốc được dùng nhiều cho các bệnh tiết tả mùa hè, thấp nhiệt, đặc biệt là tình trạng mụn nhọt, rôm sảy. 

Theo khoa học hiện đại, thành phần hóa học của rau má có chứa nhiều saponin và terpenoid. Saponin tẩy da chết nhẹ nhàng, làm da thông thoáng, ngăn ngừa viêm mụn. Còn terpenoid lại tác động đến thâm mụn, bằng cách tăng cường phục hồi tế bào. Hàm lượng nước và vitamin dồi dào trong lá rau má cũng hỗ trợ dưỡng ẩm và làm đẹp cho da. 

2.3. Lá tía tô

Chiết xuất lá tía tô chứa limonene, ceramide, flavones, vitamin C, tinh dầu,… mang lại hàng loạt các tác dụng tích cực trên làn da. Limonene và ceramide kháng viêm, tiêu nhọt, hỗ trợ giải quyết hàng loạt các loại mụn như mụn trứng cá, mụn cóc, mụn bọc,… Còn flavones ức chế quá trình già đi của tế bào, hạn chế hình thành các sắc tố tối màu trên da, làm chậm lại quá trình lão hóa, giúp da luôn đàn hồi và tươi trẻ. 

Ngoài ra, tía tô còn hỗ trợ se nhỏ lỗ chân lông, làm đều màu da, dưỡng ẩm kéo dài, mang đến cho bạn một nước da sáng mịn, căng tràn sức sống. 

V. Lưu ý khi sử dụng thuốc trị mụn trứng cá

Thuốc trị mụn có thể mang đến những tác dụng đáng kinh ngạc trên làn da của bạn. Thế nhưng, nếu dùng không đúng cách, hậu quả mang lại cũng không phải là nhỏ. Chính vì vậy, bạn cần quan tâm đến những khuyến cáo sau khi sử dụng thuốc điều trị mụn nhọt:

• Không nên tự ý sử dụng các loại thuốc trị mụn có thành phần hóa dược nếu không có sự tư vấn, hướng dẫn của bác sĩ da liễu. Việc sử dụng sai không những không cải thiện được tình trạng mụn, còn có thể khiến da bị tổn thương và làm mụn nặng hơn. 
• Tuyệt đối không được sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc hoặc thuốc trộn trị mụn trứng cá. Hầu hết các sản phẩm này đều không có đủ giấy phép về chất lượng nguyên liệu, kiểm nghiệm về tạp chất nên tác dụng mang lại là “vô thưởng vô phạt”. Hơn nữa, một số cơ sở sản xuất còn trộn thêm corticoid, giúp trị mụn nhanh chóng nhưng lại bào mòn da, cực kỳ nguy hiểm. 

• Bổ sung thêm các loại món ăn thanh mát, giàu vitamin và khoáng chất. Hạn chế nạp vào đường bột, thực phẩm giàu chất béo no hay cay nóng. 
• Tuy rằng lành tính, một số thành phần trong thảo dược có nguy cơ khiến da mẫn cảm hơn, tạo cảm giác bỏng rát, khó chịu. Chính vì thế, bạn nên lựa chọn các sản phẩm chiết xuất loại bỏ tạp chất để trị mụn. Ví dụ, nano curcumin được điều chế từ nghệ mang hiệu quả xóa mụn, ngừa thâm, lại không gây vàng da. 

Bài viết đã giúp bạn biết các thông tin về thuốc trị mụn trứng cá thông dụng nhất hiện nay và lưu ý để sử dụng an toàn. Đừng ngại chia sẻ với chúng tôi nếu bạn đang gặp vấn đề với mụn. Bạn có thể comment bên dưới bài đăng hoặc liên hệ tổng đài 18008179 để được tư vấn miễn phí. Thường xuyên truy cập webiste decumar.vn để không bỏ lỡ những bài chia sẻ hữu ích về mụn và sản phẩm tốt nhé!

Nguồn : https://decumar.vn/